Het Stadmakerscongres 2023 is voorbij. Graag tot 15 november 2024!

Oostflank: Nieuwe stad in de bestaande stad

Foto: Studio For New Realities / LOLA Landscape Architects

Als we door onze oogharen naar de planvorming voor de stad kijken, zien we de contouren van Rotterdam over 30 jaar. In dit atelier gaan beleidsmakers, ontwerpers ontwikkelaars, buurtinitiatieven en bewoners samen aan het werk met de focus op de Oostzijde van onze stad!

De ontwikkeling van M4H, de Binnenstad, de Rijnhaven en Maashaven zijn voorbeelden van grote ontwikkelingen in Rotterdam. Maar op de Oostflank vinden we een caleidoscoop aan grote ontwikkelingen: van Alexanderknoop naar Kralingen via een oeververbinding richting Feyenoord City tot aan Hart van Zuid.  

Ateliermeesters

De ateliermeesters voor dit programma zijn Jeroen Zuidgeest en Dries Zimmermann, beide medeverantwoordelijk voor het opstellen van de visie voor de Oostflank.

Jeroen Zuidgeest is oprichter van Studio for New Realities. Hij is hier verantwoordelijk voor de inhoudelijke en strategische ontwikkeling van de projecten. Hij heeft nadrukkelijke interesse en affiniteit met stedelijke ontwerp- en onderzoeksopgaven, van gebouw tot stads- en regioschaal, en brede praktijkervaring aan de hand van concrete en complexe ontwerp- en onderzoeksprojecten, voor zeer verschillende opgaven, in verschillende contexten.

Dries Zimmermann werkt als planoloog bij de gemeente Rotterdam en woont in de stad waar hij voor werkt. Hij studeerde stedenbouwkunde aan de TU Delft en stadssociologie aan de UvA en probeert in zijn werk dan ook de verbinding tussen het fysieke en het sociale domein te leggen.

TAFELS

Wat betekent deze nieuwe stad voor de bestaande stad? Kunnen deze nieuwe ontwikkelingen fungeren als een hefboom voor het versterken van bestaande gebieden en omliggende buurten? En hoe kunnen de voorgestelde ingrepen optimaal voortbouwen op en samenwerken met de initiatieven die spelen? Schuif aan bij de werktafels en doe mee!

1. Rondje Alexander: Hart van Oost

Tafelvoorzitter: Jeroen de Bok, Csaba Zsiros

Voor de Alexanderknoop is recentelijk een ontwikkelvisie opgesteld. Wat zijn de volgende stappen

om de transformatie van dit monofunctionele gebied naar een Hart van Oost op gang te brengen?

Placemaking vormt een belangrijk aspect van gebiedsontwikkeling. Ook in Rotterdam zijn de ervaringen positief. Het draagt bij aan het verlevendigen van gebieden en het ontdekken van een nieuwe identiteit. Welke kansen en voorwaarden liggen er voor placemaking in de Alexanderknoop?

Welke vormen van placemaking bestaan er en welke vorm past goed bij dit gebied en hoe kan placemaking bijdragen aan de nieuwe identiteit van de Alexanderknoop?

2. Future Proof Lage Land / Prinsenland

Tafelvoorzitter: Danny Nelemans, Joris Klein

Intensiveren van de bestaande wijken als hefboom voor opgaven klimaat, energie, mobiliteit, maatschappelijk programma, vanuit bestaande waarden én een veranderende omgeving. Zijn alle kansen in beeld? En hoe brengen we dit verder?

3. Boszoom: Lage Land en Prinsenland aan de Plas  

Tafelvoorzitter: Jeroen van Kesteren

Het deel ten Westen van de snelweg en, Lage Land en Prinsenland zijn nu nog op zichzelf staande delen in de stad. Hoe verbind je deze met elkaar door middel van een nieuwe woonwijk en aan de Kralingse Plas, om zo te werken aan een continue stad? Hoe kunnen de gemeente, stakeholders, bewoners van alle buurten en het Rijk hierin samenwerken? Hoe ga je op zo’n plek om met belangrijke thema’s als bodem, water en ecologie?

4. Kralingse Zoom als onontgonnen gebied

Tafelvoorzitter: Debbie Ginter

Kralingen aan de Maas meets Kralingse Zoom. Wat kunnen de bestaande ontwikkelingen van de Kralingse Zoom betekenen voor het bestaande Kralingen? Hoe kunnen we barrières verminderen of opheffen met de dynamiek die de nieuwe ontwikkelingen brengen? Naast zuidwaards verbinden, ook oostwaards verbinden, de snelweg over! Hoe zorgen we dat we alle gebieden – die nu nog veelal als losse fragmenten functioneren – samensmeden tot één geheel?

5. De Esch West: Karakteristiek Verdichten

Tafelvoorzitter: Walter de Vries

De Esch is een karakteristieke en groene wijk in het oosten van Rotterdam. Het gebied kent brede opgaven, onder andere op het gebied van voorzieningen en leefbaarheid. De bebouwing is er ruim opgezet en biedt daarmee kansen voor verdichtingskansen. Hoe laat je deze extra woningen die gepland zijn voor het gebied echter goed landen in de bestaande omgeving zonder verlies van karakter en hoe neem je de huidige bewoners daarin mee? En hoe zorg je ervoor dat de huidige bewoners van De Esch er ook écht van profiteren?

6. Rivium meets de Esch Oost

Tafelvoorzitter: Valerie Koppelle

De Esch ligt naast Rivium, waar een stevige herontwikkeling door Capelle beoogd is. In dit perifere bedrijvenpark wat voor een groot deel leeg en stil heeft gestaan komen 5000 woningen. Een behoorlijke verdichtingsopgave die kansen biedt tot de ontwikkeling van een interessante stedelijke wijk. Hoe kunnen hiermee de bestaande structuren en de relatie met Capelle worden versterkt? Hoe betrek je bewoners en hoe verbind je deze wijk met De Esch? Daarnaast is in de Esch Oost een strategische schuifoperatie voorzien om sport, groen en stedelijk programma te mengen. Hoe halen toekomstig Rivium en de Esch Oost het beste in elkaar naar boven?

7. Stadsbrug en het Rivierpark

Tafelvoorzitter:  Marco Vermeulen (Studio Marco Vermeulen)

In deze tafel praten we over de package deal van de nieuwe geplande stadbrug als strategische verbinding tussen Noord en Zuid én de rivieroevers als uniek en royaal park voor de stad. Deze nieuwe brug wil je optimaal inbedden aan beide oevers. Daarnaast wil je werken aan de Maas als hart van het landschap van de stad. Als gevolg van de stadsbrug zal een deel van Polder de Esch moeten worden afgegraven, maar hoe kan je juist dat momentum benutten voor de upgrade van dit deel van Maasoevers op Noord en Zuid? En hoe ontwerp je dat in samenhang?

8. Stationskwartier Stadionpark

Tafelvoorzitter: Maurice Boumans

In Feyenoord wordt het nieuwe stationskwartier Stadionpark ontwikkeld. Het nieuwe hoogwaardig openbaar vervoer vormt met een upgrade van de bestaande stadionhalte naar een volwaardig station een multimodale knoop. Deze ontwikkeling is van grote schaal en zal het gebied intensiveren en doen veranderen van functie in de algehele stad. ? Hoe verbind je deze ontwikkeling goed met de omliggende wijken? Hoe bewegen mensen uit Bloemhof en Hillesluis zich straks voort tussen de brei aan sporen richting de Maas? Hoe zorg je voor goede verbindingen naar en door het stationskwartier?

9. Urban Program Feyenoord City

Tafelvoorzitters: Mike van Staten & Christophe Cornille

‘Urbanism is niet urban genoeg’. Het ontwerpen en de besluitvorming binnen de stedelijke omgeving doen we vaak hoog over. Hierbij zien we over het hoofd wat voor type gebruiken en gebruikers een plek (zachte) waarde geven. Bij de ontwikkelingen van Feyenoord City wordt er veel nieuw programma toegevoegd, dat moet voortbouwen op de urban cultuur en het straatleven van het bestaande gebied en de omliggende buurten.

Hoe kan je naar de bestaande stad kijken met de focus op het leven op straat en hoe borg je deze waardevolle dynamieken in toekomstige nieuwe ontwikkelingen?

10. Future Proof Bloemhof / Hillesluis

Tafelvoorzitter: Stijnie Lohof

Bloemhof en Hillesluis staan voor stevige opgaven ten aanzien van een verouderde woningvoorraad, een onder druk staand maatschappelijk programma, klimaatbestendigheid en mobiliteits- en energietransitie. De dynamiek van Feyenoord City moet niet binnen de grenzen van dit gebied blijven en kan een positieve spin-off hebben als je dat goed organiseert. Ook de nieuwe ov-lijn gaat iets betekenen in dit gebied. Hoe kun je die ontwikkelingen koppelen aan de bestaande wijken en welke uitdagingen en kansen liggen daar? En hoe kunnen we zo toewerken naar toekomstbestendige, sterke, aantrekkelijke wijken? Kortom: hoe kunnen de nieuwe ontwikkelingen een vliegwiel zijn om Bloemhof en Hillesluis vitaal de 21e eeuw in te helpen?

11. Hart van Zuid

Tafelvoorzitter: Sandra Prins

Hart van Zuid is een groot knooppunt waar alle wegen in Zuid letterlijk samenkomen. Dit geeft de basis voor programmatische ankers, maar ook grote barrières. Terwijl de omgeving van Zuidplein de afgelopen jaren sterk verbeterd is, is er nog veel winst te behalen in de verbindingen naar de wijken eromheen. Hoe kunnen we zorgen dat de goede stappen die in het hart van het gebied al gezet zijn nog meer gaan renderen voor de omliggende gebieden?

12. De Oostflank Verbonden: LOMBARDIJEN

Tafelvoorzitters: Remmelt Oosterhuis & Marnix van Delft
De ontwikkeling van de Oostflank is groots en omvangrijk, maar staat natuurlijk niet op zichzelf. Er liggen kansen om verbinding te leggen naar aanpalende opgaven. Lombardijen is zo’n opgave. In Lombardijen liggen concrete kansen voor verbetering van de wijk, met een sociale aanpak, maar ook door verdichting, vergroening en differentiatie van de woningvoorraad. Rond station Lombardijen is bovendien veel ruimte en potentie voor een stedelijk knooppunt. Wat betekent de intensivering van de Oostflank voor Lombardijen en andersom? Hoe kunnen we deze ontwikkelingen met elkaar verbinden en elkaar laten versterken? Hoe maken we dat concreet?