Het Stadmakerscongres 2023 is voorbij. Graag tot 15 november 2024!
Grote stedelijke ontwikkelingsgebieden, zoals M4H en Feyenoord City, bieden aanzienlijke, maar tijdelijke ruimte aan creatieve en culturele ondernemers. Wat gebeurt er met deze ondernemingen wanneer de ontwikkelingen eenmaal in volle gang zijn? Hoe worden zij meegenomen in de toekomstplannen? En hoe kunnen we in de stad, naast wonen, ook ruimte behouden voor werk, winkels, scholen en andere voorzieningen?
Met de groei van de stad is er de laatste jaren steeds meer nadruk gelegd op woningbouw, waardoor ruimte voor werkplekken steeds schaarser wordt. Bovendien wordt er veel ’scheef gewerkt’; zo zijn voorzieningen zoals nagelstudio’s, trouwlocaties, gebedshuizen en garages te vinden op locaties die oorspronkelijk bedoeld waren voor grootschalige industrie.
In dit atelier onderzoeken we de beschikbaarheid van werkplekken in de stad. We bekijken ook hoe tijdelijke initiatieven en ondernemingen kunnen bijdragen aan het waarborgen van de toekomst van programmering, zoals onderwijs en recreatie, en werkgelegenheid in de stad.
ATELIERMEESTER
De ateliermeester voor dit programma is Walter de Vries.
Tafels
Werk samen aan een ecosysteem voor innovatieve woon- en werkomgevingen! Schuif aan bij een van de tafels.
1. Placemaking
Tafelvoorzitter: Rinske Brand
Placemaking is een hot topic in stedelijke ontwikkeling, maar wat betekent het eigenlijk? Online kom je bijna twintig verschillende definities tegen en een breed scala aan placemakingprojecten. Deze projecten variëren van buurtmoestuinen en klimaatinitiatieven van bewoners tot creatieven in een leegstaand pand en tijdelijke speeltuinen in winkelcentra. Maar wat is het wel en wat is het niet?
2. Industrie aan de Maas: Piekstraat en omgeving
Tafelvoorzitter: Ruurd Gietema & Irma van Oort
Hoe kan je ervoor zorgen dat bedrijvigheid en praktisch geschoold werk toch een plek weet te vinden of juist te behouden in bestaand stedelijk gebied? Aan de hand van een casus aan de kop van Feyenoord zal de Piekstraat en omliggende terreinen worden besproken. Hoe combineer je de woonopgave met de behoefte aan bedrijfslocaties in nieuwe ontwikkelingen? Kan ontwerp en verbeeldingskracht helpen in het nadenken over integrale oplossingen?
In relatie tot de monumentale gebouwen die er op de kop van Feyenoord aanwezig zijn, dat in de tijdelijkheid de huren er betaald kunnen worden door start ups, ondernemers in de maaksector en lagergeschoold werk. Maar richting de eindfase van de herontwikkelingen kunnen zij de huur niet meer opbrengen vanwege de hoge kosten van nieuwbouw. Hierdoor verdwijnen deze werkplekken op de lange termijn. Hoe om te gaan met deze tijdelijkheid en hoe kan een slag naar een permanentere vorm worden gemaakt?
3. M4H: de Keilewerf als broedplaats
Tafelvoorzitter: Bas van den Berg & Lenard Vunderink
De Keilewerf is in Rotterdam een ware broedplaats voor ondernemers, startups en makers. Broedplaatsen bestaan vooralsnog voornamelijk als tijdelijke plekken in de stad. Op de grond van de Keilewerf 1, waar voor de zomer nog een bruisende community bestond, moet nu een herstart in gang gezet worden. Hoe ziet de Keilewerf eruit in 2050? Vanuit de gedroomde toekomst van een broedplaats die hand in hand gaat met woningbouw kijken we aan de hand van geleerde lessen van de afgelopen jaren en andere voorbeelden van broedplaatsen wat dat betekent voor de komende jaren.
4. Unileverterrein: tijdelijkheid in de kinderschoenen
Tafelvoorzitter: Armand Paardekooper (Mecanoo)
Het Unileverterrein wordt herontwikkeld naar een nieuw stuk Rotterdam. Momenteel is er in het gebied een grote aanwezigheid en gebruik van tijdelijke ondernemers en makers. Partijen als SKAR en Villa Zebra zien de potentie van dit gebied om zich hier te vestigen en bij te dragen aan de ontwikkelingen. Hoe kun je hiervoor ruimte maken in combinatie met de woningbouwontwikkelingen? Hoe kunnen deze vooralsnog tijdelijke voorzieningen ingezet worden om continu waarde toe te voegen aan het gebied door middel van hen een permanente plek te geven in de plannen?
5. Wie leidt het plintenbeleid?
Tafelvoorzitter: David Louwerse
Wie is er verantwoordelijk voor het ontstaan van een juiste mix aan functies in de plint? In gebiedsontwikkelingen en in bestaand gebied gaat dit vooralsnog niet vanzelf. Wat kan een plintenbeleid hierin betekenen? Welke rol zou de gemeente hierin kunnen spelen? Wat is de rol van vastgoedeigenaren? Hoe organiseer je dit en hoe kunnen we leren van plintenbeleid in andere steden?
6. Pionieren in de tijdelijkheid van Feyenoord City
Tafelvoorzitter: Johanneke de Lint
Op de locatie van het toekomstige Feyenoord City zijn momenteel veel sociale ondernemers gehuisvest. Deze tijdelijke huisvesting wordt door de Stichting gebiedsontwikkeling aan de Maas ‘om niet’ ter beschikking gesteld. De community die door deze ondernemers gevormd wordt draagt bij aan het creëren van maatschappelijke meerwaarde voor de omliggende wijken en de stad. Daarnaast stimuleert het de samenwerking tussen partijen, creativiteit en worden er lessen voor de toekomstige gebiedsontwikkeling geleerd.
De vraag rijst wat er nodig is om dit waardevolle concept een plek te geven in het uiteindelijke gebied. Welke randvoorwaarden horen daarbij? En hoe wordt de brug geslagen tussen tijdelijkheid en de realisatiefase. Wat is er nodig om de samenwerking goed te organiseren en de tijdelijkheid als vliegwiel voor de groei van ondernemers in te zetten?